Một trong những nhiệm vụ chính của ngân hàng là huy động vốn và cho vay khách hàng trong và ngoài nước. Đặc biệt, hoạt động cho vay luôn đi kèm với nghĩa vụ hoàn trả vốn, nếu khách hàng không thanh toán số tiền đã vay, ngân hàng buộc phải thực hiện thủ tục đòi nợ để đảm bảo quyền lợi cho bên mình. Nhận diện và xử lý rủi ro tín dụng là một trong những vấn đề quan trọng trong quá trình tái cấu trúc hệ thống tài chính và quản lý. Báo cáo tổn thất tín dụng là một chủ đề mà các ngân hàng đang khám phá để cải thiện trong môi trường kinh tế hiện nay. Dưới đây là bài viết phân tích về quy định pháp luật về xử lý nợ xấu năm 2023.
Nợ xấu là gì?
Theo quy định tại Điều 4 Nghị quyết 42/2017 về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng thì nợ xấu được quy định như sau:
- Khoản nợ được hình thành và xác định là nợ xấu trước ngày 15 tháng 8 năm 2017;
- Khoản nợ được hình thành trước ngày 15 tháng 8 năm 2017 và được xác định là nợ xấu trong thời gian Nghị quyết có hiệu lực.
- Việc xác định khoản nợ là nợ xấu căn cứ vào Phụ lục ban hành kèm theo Nghị quyết này. Trường hợp cần thiết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, sửa đổi Phụ lục theo đề nghị của Chính phủ và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.
- Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức mua bán, xử lý nợ xấu có trách nhiệm xác nhận bằng văn bản khoản nợ là nợ xấu khi có yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong quá trình xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu theo quy định tại Nghị quyết này.
Quy định pháp luật về xử lý nợ xấu năm 2023
Về nguyên tắc để xử lý nợ xấu phải được quy định theo trình tự của pháp luật tránh vi phạm pháp luật. Theo quy định tại Điều 3 Nghị quyết 42/2017 về nguyên tắc xử lý nợ xấu như sau:
- Bảo đảm công khai, minh bạch, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức mua bán, xử lý nợ xấu và cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.
- Phù hợp với cơ chế thị trường trên nguyên tắc thận trọng, bảo đảm quyền lợi của người gửi tiền và giữ vững sự ổn định, an toàn hệ thống.
- Không sử dụng ngân sách nhà nước để xử lý nợ xấu.
- Cơ quan, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật để xảy ra nợ xấu và trong quá trình xử lý nợ xấu phải chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật.
Cách phân chia nợ quá hạn
Căn cứ theo Quyết định số 22/VBHN-NHNN Ban hành quy định về phân loại nợ, trích lập và sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng của tổ chức tín dụng thì nợ quá hạn được giải thích là khoản nợ mà một phần hoặc toàn bộ nợ gốc (và lãi) đã quá hạn.
Dựa trên biện pháp đảm bảo thì nợ quá hạn được chia thành 02 loại khác nhau:
- Nợ quá hạn có tài sản đảm bảo : tài sản đảm bảo dùng để vay vốn ngân hàng bao gồm các giấy tờ nhà đất; giấy tờ có giá trị do ngân hàng phát hành, phương tiện giao thông; sổ tiết kiệm; bất động sản có sổ đỏ; hợp đồng bảo hiểm có giá trị; các cơ sở sản xuất kinh doanh như nhà máy, khách sạn, cửa hàng…; tài sản hình thành trong tương lai…Trong trường hợp này, nếu khách hàng không đủ khả năng trả được số tiền đã vay theo hợp đồng thì Ngân hàng có thể thực hiện việc xử lý nợ dựa trên tài sản đã thế chấp.
- Nợ quá hạn không có tài sản đảm bảo (vay tiêu dùng): Đây là trường hợp Ngân hàng cho vay tiền dựa trên uy tín, mức thu nhập, lịch sử tín dụng.. của cá nhân người vay để phục vụ cho các mục đích cá nhân.
Dựa trên cách phân loại nợ của pháp luật hiện thành thì nợ quá hạn được chia thành 05 nhóm như sau:
- Nợ quá hạn đủ tiêu chuẩn: là các khoản nợ quá hạn dưới 10 ngày và được ngân hàng đánh giá là có khả năng thu hồi cả gốc và lãi bị quá hạn và thu hồi đầu đủ gốc và lãi đúng thời hạn còn lại.
- Nợ quá hạn cần chú ý: là các khoản nợ quá hạn từ 10 ngày đến 90 ngày.
- Nợ quá hạn dưới tiêu chuẩn: là các khoản nợ quá hạn từ 91 ngày đến 180 ngày.
- Nợ quá hạn nghi ngờ: là các khoản nợ quá hạn từ 181 ngày đến 360 ngày
- Nợ quá hạn có khả năng mất vốn: là các khoản nợ quá hạn trên 360 ngày.
Phân loại nợ quá hạn là một vấn đề quan trọng mà các tổ chức tín dụng luôn phải rà soát, đánh giá thường xuyên, xếp các khoản nợ vào các loại phù hợp để có định hướng phù hợp trong việc xây dựng chính sách, trích lập dự phòng cũng như tiến hành quy trình xử lý nợ quá hạn nhanh chóng và khẩn trương để đảm bảo được quyền lợi của mình. Ngoài ra, các bên đi vay cũng cần nắm bắt được cách thức phân loại nợ quá hạn để hiểu rõ được những rủi ro và trách nhiệm của mình khi không trả được khoản vay từ ngân hàng.
Quy trình xử lý nợ xấu của ngân hàng như thế nào?
Việc xử lý nợ xấu phải đáp ứng được các quy định sau:
- Quy định của pháp luật
- Quy định của ngân hàng nhà nước
- Quy định riêng của mỗi ngân hàng
Quy trình xử lý nợ xấu của ngân hàng sẽ phụ thuộc vào thực trạng của mỗi khách hàng và việc phân loại nợ mà ngân hàng sẽ có quy trình xử lý phù hợp. Quy trình xử lý nợ xấu thông thường của ngân hàng như sau:
- Bước 1: Liên hệ với khách hàng thông báo nợ quá hạn và yêu cầu khách hàng trả nợ. Trường hợp khách hàng gặp khó khăn dẫn đến không trả được nợ đúng hạn thì có thể phản ánh với ngân hàng để có biện pháp hỗ trợ.
- Bước 2: Nếu sau khi liên hệ mà khách hàng không có ý định trả nợ, hoặc cố tình không nghe điện thoại thì bộ phận thu hồi nợ sẽ liên hệ theo số điện thoại tham khảo là người thân, hoặc công ty đã ghi chú trong hồ sơ cho vay để nhắc nợ quá hạn.
- Bước 3: Một số ngân hàng, tổ chức tín dụng còn sử dụng hình thức thu nợ quá hạn bằng cách thuê công ty đòi nợ. Bước này dành cho những người có nợ xấu (nợ nhóm 3 đến nhóm 5).
- Bước 4: Trong trường hợp khách hàng tiếp tục không trả, nợ quá hạn nhóm 5, các ngân hàng sẽ tiến hành hoàn thiện hồ sơ khởi kiện lên cơ quan có thẩm quyền để thu hồi nợ.
- Bước 5: Tiến hành lưu hồ sơ nợ xấu trên CIC hạn chế bạn và người thân tham gia các sản phẩm vay sau này.
Mời bạn xem thêm:
- Luật chia tài sản khi ly hôn
- Dịch vụ tư vấn thủ tục hủy việc kết hôn trái luật tại Lâm Đồng năm 2022
- Kết hôn khi hưởng án treo có được không?
Khuyến nghị:
Với đội ngũ nhân viên là các luật sư, luật gia và chuyên viên pháp lý của Luật sư Lâm Đồng, chúng tôi cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý toàn diện về các vấn đề pháp lý, đảm bảo chuyên môn và kinh nghiệm thực tế. Ngoài tư vấn online 24/7, chúng tôi có tư vấn trực tiếp tại các trụ sở Hà Nội, Hồ Chí Minh, Bắc Giang.
Thông tin liên hệ:
Vấn đề “Quy định pháp luật về xử lý nợ xấu năm 2023” đã được Luật sư Lâm Đồng giải đáp thắc mắc ở bên trên. Với hệ thống công ty Luật sư Lâm Đồng chuyên cung cấp dịch vụ pháp lý trên toàn quốc. Chúng tôi sẽ giải đáp mọi thắc mắc của quý khách hàng liên quan tới dịch vụ thành lập hộ kinh doanh Với đội ngũ luật sư, chuyên viên, chuyên gia dày dặn kinh nghiệm, chúng tôi sẽ giúp quý khách giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng, thuận tiện, tiết kiệm chi phí và ít đi lại. Chi tiết vui lòng liên hệ tới hotline: 0833102102
Câu hỏi thường gặp
Thứ nhất, trì hoãn nợ.
Thứ hai, giảm trừ nợ.
Thứ ba, bù trừ nợ.
Thứ tư, thu hồi nợ.
Theo quy định của Pháp luật về Quy chế cho vay của tổ chức tín dụng thì tổ chức tín dụng có trách nhiệm và quyền trong việc kiểm tra, giám sát quá trình vay vốn và trả nợ của khách hàng. Đối với hoạt động này, tổ chức tín dụng tiến hành xây dựng quy trình và thực hiện kiểm tra quá trình vay vốn và trả nợ của khách hàng phù hợp với đặc điểm hoạt động của tổ chức tín dụng đã được quy định trong điều lệ và được khách hàng tiếp cận, hiểu rõ. Mục đích của hoạt động này là nhằm đảm bảo hiệu quả và khả năng thu hồi vốn vay cho tổ chức tín dụng của mình.
Trong quá trình tiến hành kiểm tra và giám sát, nếu xảy ra trường hợp khách hàng có nợ quá hạn thì ngân hàng cần có thông báo công khai tới khách hàng để giúp khách hàng nắm bắt được thông tin nợ quá hạn của mình. Nội dung thông báo tối thiểu cần có các nội dung sau: Số dư nợ gốc bị quá hạn, thời điểm chuyển nợ quá hạn và lãi suất áp dụng đối với dư nợ gốc bị quá hạn, lãi chậm trả.
Sau khi tiến hành thông báo về vấn đề nợ quá hạn của khách hàng và khách hàng có trình bày lý do về việc không đủ khả năng trả nợ đúng kỳ hạn thì ngân hàng có thể tiến hành cơ cấu lại thời hạn trả nợ dựa trên cơ sở khả năng tài chính của mình và kết quả từ việc đánh giá khả năng trả nợ của khách hàng, cụ thể:
Đối với khách hàng không có khả năng trả nợ đúng kỳ hạn nợ gốc (và/hoặc lãi vốn vay) trong thời hạn cho vay đã thoả thuận theo Hợp đồng tín dụng và được tổ chức tín dụng đánh giá là có khả năng trả nợ trong các kỳ hạn tiếp theo thì sẽ được xem xét và điều chỉnh kỳ hạn trả nợ gốc (và/hoặc lãi vốn vay).
Đối với khách hàng không có khả năng trả hết nợ gốc (và/hoặc lãi vốn vay) đúng thời hạn cho vay đã thỏa thuận theo Hợp đồng tín dụng và được tổ chức tín dụng đánh giá là có khả năng trả nợ trong một khoảng thời gian nhất định sau thời hạn cho vay, thì tổ chức tín dụng xem xét cho gia hạn nợ theo thời hạn phù hợp với nguồn trả nợ của khách hàng.
Toàn bộ số dư nợ vay gốc của khách hàng có khoản nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ sẽ được phân loại vào các nhóm nợ thích hợp để tiếp tục cho quá trình giám sát và đánh giá của ngân hàng.
Ngoài ra, thời hạn để thực hiện việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ sẽ được các ngân hàng quy định riêng tại Quy chế cho vay. Thông thường thời hạn cho việc tiến hành cơ cấu lại thời hạn trả nợ sẽ là 10 ngày kể từ ngày đến kỳ hạn trả nợ đã thoả thuận theo Hợp đồng cho vay.